واکاوی روند تغییرات آغاز فصل انباشت پوشش برف در ایران با بهره‌گیری از داده‌های سنجش از دور

بررسی پوشش برف در کشوری همچون ایران، امری بسیار حیاتی است و تمدن ایرانی به پوشش برفی کوهستان‌های این کشور وابسته است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تغییرات زمانی و مکانی زمان‌بندی فصل انباشت پوشش برف در ایران است. بدین منظور در گام نخست، داده‌های نسخة ششم سنجندة مودیس تررا و مودیس آکوا برای دورة زمانی 1/1/1379 تا 31/6/1397 به‌صورت روزانه و در تفکیک مکانی 500×500 متر برای کل گسترة ایران دریافت شد؛ سپس به‌منظور کاهش اثر ابرناکی در داده‌های ماهواره‌ای، سه روش کاهش اثر ابرناکی بر داده‌های خام اولیه اعمال شد. در مرحلة دوم به تفکیک هر سال آبی روی هریک از 7541502 یاخته‌ای که گسترة ایران را می‌پوشاند، نخستین روز گزارش برف با سنجندة مودیس (برپایة روز اول مهر) استخراج و به‌مثابة شروع فصل برف روی یاختة مدنظر ثبت شد. درنهایت آرایه‌ای در ابعاد 7541502×1 ساخته شد که روی هریک از ستون‌های آن، شمار روز مربوط به نخستین بارش برف ثبت شده بود. این فرایند روی 18 سال دادة موجود تکرار و درنهایت آرایه‌ای در ابعاد 7541502×18 تولید شد که در آن سطرها، نمایندة زمان و ستون‌ها، نمایندة یاخته‌های مکانی بودند. بررسی‌ها نشان می‌دهد در ارتفاعات غربی و شمال شرقی کشور، آغاز فصل انباشت پوشش برف در حال پیشروی به سوی زمستان است؛ این در حالی است که در ارتفاعات شمالی و شمال غرب کشور، شروع فصل انباشت پوشش برف در حال رفتن به عقب یعنی پسروی به سوی پاییز است.